قسمت چهارم مدرسه فوتبال: بررسی تفاوت‌های فلسفه پپ گواردیولا و یورگن کلوپ و انتخاب روش کانتر پرس

در قسمت چهارم مدرسه فوتبال این هفته پادکست کات بک می خواهیم درباره روش کانتر پرس و تفاوت نحوه پرس گواردیولا و کلوپ بپردازیم و میخواهیم یه توضیح مختصری درباره تفاوت نگاه این دو مربی بگیم. در نهایت قراره کلوپ رو توی دورتموند و لیورپول و گواردیولا رو توی بارسلونا و منچستر سیتی مقایسه کنیم. اگه علاقه مند به بررسی تخصصی این دو مربی هستید پیشنهاد می کنیم تا آخر ما را همراهی کنید.

روش کانتر پرس چیست؟

تا حالا به این دقت کردید که پرس یا کانتر پرس چیه و چه کاربردی توی فوتبال داره؟ نمی خوام خیلی با این موضوع سرتون درد بیارم، خیلی ساده و مختصر میشه گفت فشار آوردن بر روی تیم حریف زمانی که توپ رو در اختیار داره، با این هدف که اونا رو یا به اشتباه وادار کنیم یا توپ رو ازشون بگیریم. در واقع در یک کلام میشه گفت فشار وارد شده بر روی تیم مقابل با هدف باز پس گیری مالکیت توپ. البته در نظر داشته باشید که همین تعریف ساده باعث به وجود آمدن اشتباه هم میشه. تمام تیم هایی که توی اروپا بازی می کنند و یک سطح استانداری از فوتبال رو دارند، به نحوی روش کانتر پرس رو انجام میدن.

روش کانتر پرس از چه زمانی وارد دنیای فوتبال شد؟

این روش محصول دنیای مدرن فوتبال نیست. یعنی پرسینگ توی فوتبال امروز باب نشده. اگر بخواهیم خیلی دقیق تر بررسی کنیم، می تونیم رینوس میشل و آریگوساکی رو مثال بزنیم که توی آژاکس و میلان به نحو موثری تیم هاشون پرس می کردند. که در واقع میشه گفت پرس مترقی دنیای فوتبال از این جا شروع شد.

اما در دنیای حاضر فوتبال کلوپ و گواردیولا شاید مهم ترین افرادی باشند که پرسینگ رو متحول کردند. که البته امضای خودشون رو هم توی پرسینگ دارند، یعنی نوعی از پرس رو ارائه میدن که مختص خودشونه؛ ولی خب تفاوت ها و شباهت های زیادی هم این دو نوع پرس باهم دیگه دارند که قراره مفصل تر راجب تفاوت آن ها در قسمت چهارم مدرسه فوتبال این هفته بهش بپردازیم.

روش پرسینگ جدید چگونه است؟

بعضی از منتقدین فوتبال درباره پرس های جدیدی که توی فوتبال اومده میگن که خیلی از آن ها از فوتسال نشات گرفته است. چون توی فوتسال زمین نسبتا محدود تره و می تونی برای تیم حریفت زمین رو کوچیک ترم کنی. در روش پرسینگ در عصر حاضر فوتبال، به این صورت هست که زمین فوتبال رو برای تیم حریف کوچک می کنی تا بازیکنان توی همون فضا درگیر بشن و بتونی توپ رو ازشون بگیری.

روش پرسینگ کلوپ و گواردیولا چیست؟

برنامه این دو مربی برای پرسینگ قبلا شباهت هایی بهم داشت. گیگن پرسینگ کلوپ توی دورتموند و قانون 6 ثانیه معروف پپ توی بارسلونا به شدت بهم شباهت داشتند. توی این دو تا سیستم بازیکنان تیم ها بعد از دست دادن توپ، روی بازیکن صاحب توپ تیم حریف متمرکز میشدن تا باز پس گیری توپ رو شروع کنند. در واقع تیم دورتموند و بارسلونا بعد از اینکه توی یک سوم دفاع حریف، توپ رو از دست می دادن، توی بازه زمانی زیر 15 ثانیه بجای اینکه تیم عمق پیدا کنه به جلو شیفت پیدا می کرد، و سعی می کردند توپ رو پس بگیرند.

مهاجم های تیم هم وظیفه پرس رو برعهده داشتند، میدفیلدرها هم فضا رو پوشش می دادند و دفاع های مرکزی هم برای جبران اون گپ ایجاد شده، بین دفاع و هافبک یک خط به جلو شیفت می کردند. یعنی اینکه توی دورتموند و بارسلونا به محض از دست دادن توپ، به جای عقب نشستن، حرکت موقت رو به جلو شروع میکردن. اما این سیستم امروزه کاملا گسترش پیدا کرده و یک سیستم جدید دیگه‌ای را ارائه داده اند.

مهم ترین تفاوت روش کانتر پرس کلوپ و گواردیولا چیست؟

شدت پرس مهم ترین تفاوت این دو مربی در تیم های حال حاضر آن هاست. تیم کلوپ اگر توی فاز حمله توپ رو از دست بده روی توپ خراب میشه، با این هدف که توپ رو بالاتر به دست بیاره. اما تیم گورادیولا این عطش رو نداره. به زبان ساده تر به جای پرس روی توپ، مسیر پاس رو پرس میکنه و سعی میکنه از طریق محدود کردن مسیر پاس مالکیت برگردونه به تیم خودش. اما این تفاوت اولیه از کجا نشات میگیره؟ از تفاوت هدف این دوتا مربی برای پرس کردن.

در واقع فلسفه این دوتا مربی هست که شکل پرس تیم رو تشکیل میده. مربی اول بررسی می کنه که از فوتبال چی می خواد و سپس در راستای اون مشخص میکنه که چه روش کانتر پرسی رو باید اجرا کنه. خیلی راحت تر بگم، اینطوری که پرس کلوپ یکم دیوانه وار تره، با این هدف ایجاد میشه که توپ رو هرچه نزدیک تر به دروازه حریف بگیره، تا بتونه همون رو تبدیل به یک حمله موثر کنه. اما روش کانتر پرس گواردیولا کمی استراتژیک تره و با این هدف صورت می گیره که بعد از پس‌گرفتن توپ، بتونه حمله و بازی بازیکنان تیم رو سازماندهی کنه.

طبق گفته کلوپ هیچ پلی میکری توان ایجاد موقعیتی که کانتر پرس موفق به شما میده رو نداره. با توجه به همین حرف کلوپ بدون شک می تونیم بگیم که هدف لیورپول پرس برای حمله است.

و گواردیولاهم میگه ساختار و سازماندهی دفاعی سنگ بنای چیزی است که من توی فوتبال دنبالش هستم. یعنی هدف گواردیولا پرس برای کنترل بازی است.

شیوه پرس کلوپ در لیورپول و دورتموند چه فرقی باهم دارند؟

نحوه اجرا کانتر پرس در لیورپول و دورتموند یک تفاوت بزرگ داره. در واقع شیوه ای که به آن گیگن پرسینگ می گفتن رو کمی تغییر داده. توی دورتموند با پرس روی توپ و نزدیک شدن بازیکنان به بازیکن صاحب توپ سعی می کردن توپ رو ازش بگیرن یا اونو وادار به اشتباه کنند. چیزی که شاید توی دو فصل اول کلوپ توی لیورپول هم میدیدیم. اما این روش دوندگی خیلی بالایی می خواد. شاید با توجه به تقویم شلوغ لیورپول اجرایی کردندش باعث فشار اومدن به بازیکنان در طولانی مدت بشه و حتی ممکنه به تیم صدمه بزنه، اما روش جدید تیم کلوپ برای کانتر پرس با همون اساس، اما از کمی عقب تر شروع میشه. اساس آن ایجاد یک فضایی است که اصطلاحا بهش میگن پرس ترپ یا تله پرس.

پرس ترپ یا تله پرس چگونه عمل می کند؟

شیوه لیورپول برای جلوگیری از بازی سازی تیم حریف از خط دفاع ایجاد همین تله پرس هست. اما اگر بازی از خط دفاع حریف شروع بشه، کار سه تا مهاجم اونا به این شکل هست: بابی فیرمینو بین دو تا دفاع وسط جایگری می کنه، سادیو مانه و محمد صلاح هم بین دفاع وسط ها و فول بک ها جایگیری میکنه. این جایگیری ها تنها با دو هدف صورت می گیره، اول اینکه مسیر پاس بین مدافعان حریف رو می بنده و اجازه عرض دادن به بازی رو به اون نمیده، و اگر پلن بعدی شان گرفتن توپ است، با موفقیت انجام بشه، اونا دقیقا توی در قرار میگیرند و اگر پاس توی در بزرگ ( در بین دفاع کنار و دفاع وسط) یا در کوچک (فاصله بین دو دفاع وسط) به درستی انجام بشه، اونوقت بازیکنان می تونن فرار کنند.

با توجه به این جایگیری ها، راه عرض دادن به بازی بر روی مدافع حریف عملا بر روش بسته شده، و فرد ترغیب میشه که رو به جلو بازی کنه. همون جایی که توسط کلوپ به صورت هوشمندانه طراحی شده تا تیم حرف رو توش خفه کنه. در این شرایط با پرس روی صاحب توپ توسط هافبک های جنگندش و با پشتیبانی اگرسیو فیرمینو که به عقب میاد، توپ رو از بازیکن حریف میگیرند. اتفاقی که می افته اینه که در صورت گرفتن توپ، صلاح و مانه توی موقعیت مناسبی برای فرار قرار دارند. در این شرایط فرمینو هم با سرعت به سمت محوطه جریمه شروع به دویدن میکنه تا صلاح و مانه رو هم توی فاز حمله، حمایت کنه.

پرس ترپ سیمونه

نوع دیگری از پرس ترپ داریم که مخصوص سیمونه است. به جای اینکه بیاد از نقطه حمله این تله رو شروع کنه از دفاع این کارو می کنه. یعنی یک فضای خیالی رو میده به تیم حریف، فرض کن تمام مدافعین تیم اتلتیکو مادرید و هافبک هایی که میان کمک دفاع، توی یک نقطه جمع میشن. در این شرایط تیم حریف وقتی میبینه همه توی یک نقطه جمع شدن، سعی میکنه توپ رو ببره توی نقطه ای که اونا نیستند؛ درحالی که این یه تله بیشتر نیست. چون همه بازیکنان اتلتیکو میدونند که اونجا جای خالی هست و میرن سراغش که توپ رو بگیرند. اگه بازی های اتلتیکو رو هم ببینید متوجه می شوید که چقدر فضا داره میده به تیم مقابل، اما واقعا اینطور نیست و یک فضای خیالی است.

روش پرس گواردیولا چگونه است؟

برنامه پرس گواردیولا اینطوریه که می خواد حمله شو دوباره سازماندهی کنه. برای اینکار وقتی مالکیت توپ با تیم حریف باشه، همه بازیکنان تیم از خط دفاع گرفته تا آگوئرو به جلو شیفت می کنند. نزدیک ترین بازیکن سیتی به بازیکن تیم حریف که صاحب توپ هست، فشار وارد میکنه و سایر بازیکنان تیم وظیفه دارند گزینه های پاس کوتاه اون بازیکن رو که صاحب توپ هست رو مارک کنند.

این کار با هدف این انجام میشه که بازیکن حریف رو مجبور به بازی مستقیم و ارسال پاس بلند کنه. همه این کار ها هم بخاطر اینه که منچستر سیتی بتونه از انتهای زمین فرایند بیلد آپ رو شروع کنه تا حریف بازی بلند انجام بده و مدافعان وسط، توپ رو دوباره بگیرند و بیلد آپ رو از جایی که دوست داره شروع کنه. در واقع همون قانون 6 ثانیه ای که برای تصاحب توپ وجود داشت اینجا هم داره اتفاق می افته.

تعداد شوت هایی که توی ضد حمله این دوتا تیم در هر بازی زدند، به طور میانگین به شرح زیر است:

در سال 2015 و 2016 منچستر سیتی به طور میانگین 1.5 شوت توی هر بازی از طریق ضد حمله زده ولی لیورپول.

در سال 2016 و2017 منچستر سیتی 2 شوت توی هر بازی از طریق ضد حمله زده ولی لیورپول 4.5.

در سال 2018 و2019 منچستر سیتی 3 و لیورپول 6 شوت از طریق ضد حمله توی هر بازی زده.

این اعداد و ارقام نشون میده که لیورپول توی ضد حمله توانایی بیشتری داره.

نگاهی به سبک حمله لیورپول و منچستر سیتی

روش بازی سازی یا بیلد آپ لیورپول بیشتر مبتنی بر کلمه فرار کردن توی عمق و نفوذ فول بک هاست. این تیم بازی مستقیم تری نسبت به سیتی دارند. این سبک بازی باعث میشه که حین حمله تجمع بازیکنان حول توپ زیاد بشه، و زمان از دست دادن توپ به هیچ وجه معقول نیست که به بازیکن و تیم حریف اجازه بازی بلند بده چون دقیقا اون جای هست که شما خالی گذاشتید و توانایی برای پرس کردن هم ندارید. به همین دلیل که کلوپ با استفاده از پرس ترپ به تیم حریف فضا میده که حریف فک کنه می تونه بیلد آپ رو از خط دفاعیش شروع کنه و اونا فرصت دارن به فرمی که دارن برگردند.

چرا بازیکنان منچستر سیتی ظاهرا بیشترین خطا رو انجام میدن؟

وقتی که بازیکن تیم مقابل لیورپول به تله پرس وارد میشه، گیر هافبک های فیزیکی و جنگنده لیورپول می افته، اون هم زمانی که پاس بهش برسه. بازیکنان درگیر و فیزیکی تنومند لیورپول وسط زمین می تونن نبرد تن به تن رو بدون خطا کردن برنده بشن. اما اگر حریف سیتی اون کاری که پپ می خواد رو انجام نده و به پاس کوتاه رو بیاره، بازیکنان عمدتا فانتزی سیتی برای گرفتن توپ بیشتر مجبور به خطا کردن میشن. چون نمی تونن با استفاده از فیزیکشون توی نبرد تن تن درست پیروز بشن.

آمار خطا های سه فصل دو تیم اینجوری بوده:

2016 و2017: لیورپول 13 _ منچستر سیتی 13

2017 و 2018: لیورپول 10.5 _ منچستر سیتی 13

2018 و 2019: لیورپول 9 _ منچستر سیتی 13

این اعداد نشون میدن که درگیری بازیکن به بازیکن سیتی وسط زمین بیشتر است.

نتیجه گیری

قسمت چهار مدرسه فوتبال به روش های دو مربی گواردیولا و کلوپ پرداخت. روش های گفته شده به طور قطع به این معنا نیستند که روش لیورپول درست تره یا روش منچستر سیتی. در این بخش تنها مقایسه کردیم و تفاوت هاشون رو بررسی کردیم. در نظر داشته باشید که هر دوتای این تیم دارن نتیجه میگیرند. پس نمی توان قضاوت ارزشی بر روی آن ها قرار داد.